2024: kinh tế khó khăn, startup Việt làm gì để hút vốn?

Trong bối cảnh tình hình kinh tế ngày càng khó khăn, các quỹ đầu tư thắt chặt chi tiêu, Việt Nam vẫn là thị trường duy nhất tại Đông Nam Á có mức đầu tư tăng trong nửa đầu năm 2023 so với nửa cuối năm 2022.

Theo báo cáo nền kinh tế số Đông Nam Á do Google, Temasek và Bain & Company công bố vào cuối năm 2023, các quỹ đầu tư tư nhân tại Đông Nam Á đã giảm xuống mức thấp nhất trong 6 năm sau khi đạt mức cao kỷ lục, theo sát với xu hướng dịch chuyển toàn cầu do chi phí vốn cao và các vấn đề trong chu kỳ đầu tư. Mặc dù vậy, Việt Nam vẫn tiếp tục là điểm sáng thu hút các đầu tư của khu vực Đông Nam Á.

1. Việt Nam là điểm sáng hút vốn đầu tư

Theo thống kê của Diễn đàn Quỹ đầu tư Đổi mới sáng tạo Việt Nam (Vietnam Venture Summit) 2023, số lượng quỹ tham gia và số vốn cam kết không ngừng tăng lên, từ 18 quỹ với 425 triệu USD năm 2019 lên 33 quỹ với 815 triệu USD năm 2020 và 39 quỹ với 1,5 tỉ USD năm 2022.

Bất chấp tình hình kinh tế khó khăn, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp Việt Nam vẫn có những bước phát triển hết sức tích cực. Việt Nam hiện xếp thứ 46/132 quốc gia, nền kinh tế theo báo cáo Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu 2023 và là một trong ba quốc gia có kết quả đổi mới sáng tạo vượt trội hơn so với mức độ phát triển trong 13 năm liên tiếp. Hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam đã tăng từ vị trí thứ 5 lên vị trí thứ 3 trong số 6 nền kinh tế hàng đầu Đông Nam Á, thể hiện ở tỷ lệ vốn đầu tư vào thị trường khởi nghiệp sáng tạo cũng như số lượng các nhà đầu tư, quỹ đầu tư đang hoạt động tại Việt Nam. Trong 6 tháng đầu năm, tổng vốn đầu tư vào lĩnh vực công nghệ tại Việt Nam vẫn đứng thứ ba khu vực Đông Nam Á, với tổng giá trị đầu tư đạt 413 triệu USD.

Ông Andrea Campagnoli, trưởng văn phòng kiêm đối tác sáng lập của Bain & Company tại Việt Nam, cho biết: “Bất chấp sự chậm lại của nền kinh tế hiện nay, Việt Nam vẫn là nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á trong nhiều năm qua. Đáng chú ý, Việt Nam thể hiện sự tăng trưởng tích cực về khối lượng đầu tư trong nửa đầu năm 2023 so với năm ngoái. Đây là minh chứng cho niềm tin của các nhà đầu tư đối với tiềm năng dài hạn của đất nước”.

Mặc dù vậy, về phía quỹ đầu tư, ông Đặng Thái Cường, Phó tổng giám đốc Quỹ Đầu tư Khởi nghiệp Sáng tạo FUNDGO, cho rằng: “Các startup vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn đầu tư ban đầu, cũng như thiếu hụt nguồn nhân lực có kỹ năng. Thị trường tiêu thụ trong nước còn khá hạn chế cũng là một thách thức lớn”.

2. Startup làm gì để vượt khó?

Theo ông Cường, các startup cần chủ động tìm hiểu và tận dụng tối đa các chính sách hỗ trợ của nhà nước. Bên cạnh đó, cần linh hoạt thay đổi mô hình kinh doanh phù hợp với xu thế thị trường. Để khắc phục khó khăn về nguồn nhân lực, các startup nên tổ chức đào tạo nâng cao kỹ năng cho đội ngũ, đồng thời tìm kiếm các đối tác, cộng đồng khởi nghiệp để học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm. Việc mở rộng ra thị trường nước ngoài cũng sẽ giúp startup tiếp cận nhiều cơ hội hơn…

Đặc biệt, các startup cần xác định rõ mục tiêu và lĩnh vực hoạt động, đồng thời không ngừng sáng tạo để thích ứng xu hướng. Bên cạnh đó, xây dựng mô hình kinh doanh bền vững cũng rất quan trọng. “FUNDGO sẵn sàng cung cấp nguồn vốn cho các startup tiềm năng, đồng thời sẽ cử các chuyên gia hàng đầu để hỗ trợ xây dựng chiến lược và chia sẻ kinh nghiệm quản trị”, ông Cường chia sẻ.

Cụ thể, ông Cường ví dụ trong lĩnh vực chuyển đổi số, FUNDGO đã đầu tư thành công vào startup HanaGold, giúp họ ứng dụng công nghệ 4.0 vào ngành kim hoàn. HanaGold đã tích hợp chip NFC để định danh chủ sở hữu và truy xuất nguồn gốc, đồng thời có giải pháp mua vàng tích lũy chỉ từ 100.000 đồng. Trong lĩnh vực thể thao, FUNDGO đã đầu tư vào startup Run together chuyên sản xuất giày thể thao có tích hợp công nghệ 4.0 để hỗ trợ đo lường sức khỏe và tích lũy phần thưởng khuyến khích vận động viên…

Về chiến lược đầu tư vào startup công nghệ số, ông Cường cho biết Quỹ Đầu tư Khởi nghiệp Sáng tạo FUNDGO đang nhắm đến các startup Việt Nam trong lĩnh vực fintech (công nghệ tài chính), chăm sóc sức khỏe, giáo dục, nông nghiệp công nghệ cao. FUNDGO sẽ hỗ trợ startup về vốn, cũng như chia sẻ kinh nghiệm và kết nối để startup phát triển bền vững…